Over capoeira

Inleiding tot de geschiedenis

Hier volgt een zeer beperkte inleiding tot de rijke geschiedenis van capoeira. Wens je jezelf verder te informeren, dan zijn er talloze boeken te vinden.

Capoeira heeft een erg rijke geschiedenis die gebaseerd is op verhalen, tradities en culturen van verschillende naties. In het begin van de zestiende eeuw begon de kolonisatie van Brazilië door Portugal. Aanvankelijk was Portugal helemaal niet geïnteresseerd in zijn nieuwe kolonie, maar later bleek er veel potentieel te zijn om rietsuiker te verbouwen. De Portugezen probeerden eerst de indiaanse inboorlingen te gebruiken als werkkrachten op de plantages, maar deze bleken er niet geschikt voor te zijn. Daarom begon Portugal slaven te importeren uit West-Afrika. Hele volkeren en dorpen werden in erbarmelijke omstandigheden per schip vervoerd naar Brazilië waar ze hun leven lang zouden moeten werken op plantages of in de steden. Vooral Rio de Janeiro en Salvador speelden hierin een grote rol.

Door het importeren van Afrikaanse slaven werden ook hele culturen, gebruiken, tradities en religies naar Brazilië overgebracht. Door de grote diversiteit aan volkeren in Brazilië werden al deze elementen vermengd. Zo werden onder andere ook gevechtskunsten van verschillende culturen met elkaar vermengd onder de slaven. Stilaan werd zo capoeira gevormd, als een mengeling van Afrikaanse en Braziliaanse elementen. Toen was capoeira uiteraard nog een bezigheid voor de slaven en andere lage bevolkingsgroepen, hogerop in de bevolking verachtte men de sport en was men er zelf angstig voor. Als voorzorgsmaatregel werden veel Afrikaanse activiteiten en tradities verboden, waaronder capoeira.

Als we enkele eeuwen verder in de tijd kijken komen we terecht bij de capoeira bendes van Rio de Janeiro en de eerste geschreven vermeldingen over capoeira in de negentiende eeuw. Door de bendes en ondergrondse groeperingen die capoeira gebruikten als wapen tegen elkaar kreeg de sport een marginaal en duister imago. Capoeira was nog steeds bij wet verboden en er stonden zware straffen op het in het openbaar beoefenen van de sport. Ondertussen maakte capoeira in Salvador da Bahia een grote verandering door. In het begin van de 20ste eeuw zag men vaker en vaker bijeenkomsten van capoeiristas. Op speciale gelegenheden kwam men samen om capoeira te spelen in "roda's" (cirkels), onder de leiding van capoeira mestres (meesters). Hoewel het niet altijd lukte deed men zijn best om alles rustig te laten verlopen en geen commotie te veroorzaken. Stilaan versoepelde het verbod op capoeira.

Later werden de eerste capoeira-academies geopend, en begon de sport zich buiten Brazilië te verspreiden. Rond de helft van de 20ste eeuw waren de eerste mestres naar de Verenigde Staten en Europa getrokken om daar capoeira te introduceren. Vandaag wordt capoeira wereldwijd beoefend door miljoenen spelers en zijn er honderden mestres actief, dit alles op nog geen 100 jaar tijd.